Marly vertelt het verhaal van haar golden retriever Famke, en wat ze ontdekte over inteelt, erfelijke ziektes en de hondenfokkerij. Ze wil graag weer een fijne huishond maar is daar zeer terughoudend in geworden.
"Onze Famke was pas zeven jaar toen ze plots ernstig ziek bleek," vertelt Marly. "Ze had lymfeklierkanker (maligne lymfoom). Na een zware operatie en vier maanden chemokuren kwam de ziekte hevig terug. Machteloos en intens verdrietig hebben wij afscheid van haar genomen. In het proces van afscheid kwam ik erachter hoe de rashondenfokkerij in elkaar zit."
De fokker stopt ermee
"Meteen toen de diagnose bij Famke gesteld werd, deelde ik mijn verdriet met de fokker. Ook zocht ik contact met de eigenaren van nestgenootjes. Wat bleek? Een broertje van onze Famke was al overleden aan acute leukemie – ook een vorm van kanker. En twee andere nestgenootjes bleken ernstige erfelijke epilepsie te hebben. De fokker van Famke is toen gestopt met fokken. Ik geloof in haar goede intenties, maar je kunt je afvragen of ze genoeg kennis had. Haar papieren waren in orde, ze was lid van de rasvereniging, ze verzorgde de puppy’s goed en binnenshuis. Maar dan weet je nog niets over de gezondheid in de lijn van de ouderdieren."
Vierhonderd pups van een reu
"Ik ging ook op onderzoek uit naar de dekreu, de vader van Famke. Tot mijn verbijstering bleek dat deze hond ruim vierhonderd nakomelingen heeft alleen al in Nederland, en nog honderden in het buitenland. De reu is een zogenaamde ’tophond’, een winnaar van veel internationale shows.
Ook de vader van de dekreu bleek honderden nakomelingen te hebben. Wat denk je dat dit betekent voor de genenpool? Heel veel honden van dit ras zijn veel te nauw verwant aan elkaar. Als je op deze manier fokt, kun je wachten op erfelijke ziektes. Verantwoord fokken betekent dat je een goede combinatie van ouderdieren maakt. Dat vereist behalve goede bedoelingen ook kennis van genetica. Het fokken met een zogenaamde ‘topreu’ werd vanuit de wetenschap jaren geleden al afgeraden. Toch gebeurt het nog steeds heel veel."
Meerdere zieke pups, meerdere zieke lijnen
"Mijn fokker had de fokker van de beroemde dekreu op de hoogte gesteld, maar voor haar bleek de ziekte van verschillende nakomelingen geen reden om de hond uit de fok te halen. Zelf heb ik haar nooit kunnen bereiken. Dat gaf een vreemd gevoel en daarom plaatste ik een bericht op Facebook in de gesloten groep voor golden-liefhebbers. Hoe was het gesteld met andere pups? Ik kreeg veel reacties, met name persoonlijke berichten van mensen met ernstig zieke golden retrievers uit dezelfde lijn en andere lijnen. Het nest van onze Famke bleek niet het enige met meerdere zieke honden te zijn.
Wat opviel van de kant van de fokkers was dat sommigen het vreselijk vonden en worstelden met de berichten. Maar er waren ook twee fokkers die gefokt hadden met de bedoelde reu en aangaven dat er geen ziekten bij de door hun gefokte pups bekend waren, terwijl later bleek dat dit wel zo was. Ik wist van de eigenaren van zieke pups dat ze de ziektes aan hen hadden gemeld."
Fokkers moeten elkaar kunnen vertrouwen
"Als je één conclusie zou moeten trekken, is het wel dat er veel verdoezeld en verzwegen wordt. Sommige fokkers zijn niet transparant omdat hun intenties kennelijk niet zuiver zijn. Andere fokkers hebben wel goede intenties, maar beschikken over onvoldoende kennis. Voor fokhonden is onderzoek op ziektes zoals heupdysplasie en oogproblemen verplicht. Aanleg voor kanker, erfelijke epilepsie en vele andere erfelijke ziekten kunnen helaas niet in het DNA worden vastgesteld. Fokkers moeten elkaar dus ook kunnen vertrouwen als het gaat om een gezonde foklijn."
Openbaar melden en registreren van ziektes is belangrijk
"Melding en openbaar registreren van ziekten is daarom erg belangrijk, niet alleen voor mensen die een hond willen, maar ook voor fokkers. Wat je als eigenaar van een zieke hond kunt doen is melden bij de rasvereniging en de Raad van Beheer. Al weet je niet of je gegevens openbaar worden gemaakt, dan nog zul je het bewustzijn verhogen. Dier&Recht heeft daarnaast een openbaar meldpunt voor epilepsie. Overweeg je zelf een hond aan te schaffen, check dan het meldpunt van Dier&Recht en kijk in de stambomen op de site van de Raad van Beheer (dutchdogdata.nl). Kijk ook of er showkampioenen met veel nakomelingen tussen zitten. Die zogenaamde ‘tophonden’ zou je in ieder geval moeten mijden."
Wettelijke dwangmiddelen
"Uiteindelijk zal vooral de wet en zeker ook de handhaving daarvan de hondenfokkerij te hulp moeten komen. Volgens artikel 3.4 van het Besluit houders van dieren is het verboden te fokken op een manier die het welzijn en de gezondheid van nakomelingen of ouderdieren benadeelt. Er is ook jurisprudentie op dit gebied en je kunt als benadeelde eigenaar een financiële vergoeding krijgen. Laten we van deze wettelijke dwangmiddelen dan ook gebruik maken om de sector in Nederland gezond(er) te maken. Het is triest dat zoveel goeden onder de kwaden lijden."
Weer een hond?
"Wij zouden graag weer een fijne huishond en maatje voor onze jongste golden Fleur hebben. Maar ik ben zeer terughoudend geworden. In veel stambomen kom ik steeds weer grote show-kampioenen tegen en honden van fokkers van wie ik inmiddels weet dat er ernstige ziektes in de lijn zitten."
Wil je ervaringen uitwisselen met Marly, mail dan naar info@dierenrecht.nl.
