De aansnoerneusriem: een omstreden dwangmiddel in de paardensport

neusriem
Een aansnoerneusriem, twee bitten en kinketting (Jumping Amsterdam 2020)

In de dressuur gebruikt de meerderheid van de ruiters nog altijd een aansnoerneusriem. Veel ruiters maken het zichzelf gemakkelijk: met de combinatie van een strakke neusriem, het bit (vaak met hefboomwerking) en een ketting om de kin, kun je een paard al flink pijn doen met een kleine beweging van je pink. 

Te strakke neusriem doet pijn

Een te strakke of harde neusriem kan ernstige problemen veroorzaken zoals zenuwschade, drukplekken en zelfs botvergoeiingen.2 Met een strakke neusriem doet het bit in de mond van een paard ook sneller pijn. De neusriem moet los genoeg zitten zodat het paard de mond kan openen. Dit is nodig om te slikken en de kaak te bewegen. Een lossere neusriem geeft het paard echter ook ruimte om tekenen van protest laten zien. Dat ziet er niet mooi uit en is voor sommige ruiters waarschijnlijk een reden om de neusriem strak aan te snoeren.

Regels worden amper nageleefd

Sinds april 2019 wordt er tijdens Nederlandse wedstrijden strenger gecontroleerd op de neusriemregel. Tijdens trainingen en recreatief rijden gelden er echter geen regels. Iedereen kan ongestraft een paard pijnigen met een te strakke neusriem of bit. Zie je een paard opgetuigd met een te strakke neusriem? Vraag de eigenaar of die weet dat het paard hieronder lijdt. Ook als je bitloos rijdt moet de neusriem zacht en breed zijn, en los zitten zodat het paard de onderkaak vrij kan bewegen.

Controle met de gauge

Het is een basisregel dat er op de neus 2 vingers tussen het neusbot en de neusriem moeten passen. Dit geldt óók voor bitloze hoofdstellen. Er is zelfs een speciaal apparaatje gemaakt om deze meting te standaardiseren. De ‘gauge’ (zie afbeelding). Het zou goed zijn om de gauge te controleren bij ieder paard dat rijdt op een publieke locatie of wedstrijd. Slechts een kleine meerderheid (62%) van de Nederlandse ruiters van mening dat zo’n controle zou bijdragen aan een beter welzijn voor paarden.[1]

gauge
Een Gauge is een gestandaardiseerd hulpmiddel bij de controle van de neusriem (bron ISES)

Neusriemen zitten meestal te strak

Steekproeven op paardenevenementen tonen steevast aan dat de meeste ruiters het niet zo nauw nemen met de richtlijnen voor de neusriem. Bij een internationaal onderzoek naar de neusriem bleek bij 93% van de dieren de neusriem te strak en bij 44% ook zo hard aangesnoerd dat er niet eens een vinger paste tussen de neus en de neusriem. Dit onderzoek werd in 2016 uitgevoerd bij 750 paarden in verschillende takken van paardensport in België, Ierland en Engeland.[2] Stichting Dier&Recht pleit ervoor om op evenementen standaard bij ieder paard de neusriem te controleren.

Vind jij ook dat pijnlijke dwangmiddelen niet thuishoren in de omgang met paarden?  Teken de petitie!

 

[1] Visser et al.  (2019) “Practice of Noseband Use and Intentions towards Behavioural Change in Dutch Equestrians” Animals 9(12), 1131; https://doi.org/10.3390/ani9121131

[2] : Doherty O, Casey V, McGreevy P, Arkins S (2017) Noseband Use in Equestrian Sports – An International Study. PLoS ONE 12(1): e0169060. doi:10.1371/journal.pone.0169060

Deel dit artikel
Sarah Pesie

Als dierwetenschapper en -gedragsdeskundige ben ik verantwoordelijk voor de wetenschappelijke onderbouwing van de campagnes voor paarden. Ik ben daarnaast ook bijzonder geïnteresseerd in het natuurlijke gedrag van paarden, honden en katten. Met onderzoeken en publicaties informeer ik het publiek over de vele misstanden rond deze dieren. Ik hoop dat mensen zich daardoor meer verdiepen in de belevingswereld van dieren en zo beter begrijpen wat hun dier nodig heeft om gelukkig te zijn.