Crosscountry-wedstrijd Boekelo: dwang, pijn en ongelukken

Vallend paard
Crosscountry: een zwaar parcours met vaste hindernissen. Paarden vallen geregeld en lopen daarbij blessures op. Tijdens een val wordt dit paard hard aan het bit in de mond getrokken. Foto: Dier&Recht

Dier&Recht is geschokt door de structurele aantasting van het paardenwelzijn tijdens de crosscountry-wedstrijd in Boekelo. De paarden worden met pijnlijke dwangmiddelen gedwongen te presteren op hun uiterste kunnen, of ze nu willen of niet. Daarnaast lopen de paarden bij dit type wedstrijd vanwege de vaste hindernissen een groot risico om te vallen of dodelijk gewond te raken.

Crosscountry Boekelo: zwaar parcours met vaste hindernissen

Military Boekelo is een driedaags topsportevenement met drie onderdelen: dressuur, crosscountry en springen. Bijna zestig paarden en hun ruiters van over de hele wereld doen mee aan deze jaarlijks terugkerende wedstrijd.

Van de drie onderdelen is de crosscountry het zwaarst. Het crossparcours is 5.800 meter lang en telde dit jaar 29 hindernissen. Dit parcours wordt op snelheid gereden en is zeer vermoeiend voor de paarden. Sommige paarden hebben net een vliegreis achter de rug of rijden iedere week wedstrijden. Struikelen door vermoeidheid kan op deze wedstrijd fataal zijn.

Slechts elf combinaties rijden cross parcours correct uit

Dit jaar verschenen 58 paard-ruitercombinaties aan de start van het onderdeel crosscountry. Daarvan lukt het 44 combinaties om de wedstrijd uit te rijden, waarbij slechts elf combinaties binnen de voorgeschreven tijd eindigen.

Veertien deelnemers halen finish niet in loodzware wedstrijd

Maar liefst veertien paarden konden niet samen met hun ruiter over de finish komen. Van die veertien dieren weigerde een groot deel één of meerdere sprongen te nemen.

Drie paarden maakten een pijnlijke val van een steile helling in een waterbak (zie foto 1). Daarvan liep één paard – van een Amerikaanse amazone – na het vallen duidelijk kreupel weg. Ook vielen maar liefst negen ruiters van hun paard.

De bestaande regels beschermen de paarden onvoldoende

Tijdens wedstrijden wordt de gezondheid van het paard gecontroleerd en moeten er bepaalde regels worden nageleefd. Daarmee lijkt het welzijn van de paarden goed beschermd. Helaas blijkt in de praktijk dat deze regels en veterinaire controles onvoldoende zijn:

  • De regels gelden alleen tijdens wedstrijden. Er zijn in Nederland geen regels waar de deelnemers zich bij de trainingen thuis aan moeten houden.
  • Binnen het kader van de regels is er nog veel narigheid voor de paarden. Zo kunnen ze hard aan de mond worden getrokken, geslagen, geschopt, opgejaagd en uitgeput. Geen van deze handelingen heeft directe gevolgen voor de ruiter.
  • Ondanks regels over de strakheid van de neusriem, worden de neusriemen vaak te strak aangesnoerd.
  • Ondanks regels over ‘lichtheid’ en ‘verfijning van de hulpen’, worden paarden met veel druk en dwang bereden.
  • Regels voor wedstrijden verschillen per discipline. In de dressuur mag een paard bijvoorbeeld niet gaan bloeden door het trekken aan het bit in de mond, of aansporen met de sporen. Dit noemt met de bloedregel. In de cross zijn deze ‘lichte verwondingen’ wel toegestaan.

Bloedregel minder streng toegepast bij crosscountry

In de cross kwam het zo vaak voor dat paarden gewond raken en (lichtelijk) bloeden, dat de bloedregel versoepeld moest worden. Het paard mag sindsdien tot bloedens toe gewond raken zonder directe diskwalificatie als gevolg. Pas na controle van de verwondingen wordt gekeken of het paard gediskwalificeerd moet worden.

Ruiters zijn hierdoor geneigd om ondanks verwondingen door te rijden met hun paard. Ook worden sommige paarden van top tot teen met vet ingesmeerd om bij het raken van een hindernis gemakkelijk door te glijden en – indien het dier gaat bloeden – de verspreiding van het bloed tegen te gaan (zie foto 2).

Paard ingesmeerd met vet
Foto 2. Het paard is ingesmeerd met vet om bij het raken van een hindernis makkelijker door te glijden en bloedingen minder te laten opvallen.

 

Herken pijn en stress bij paarden

Op onderstaande foto’s is te zien hoe de paarden met pijnlijke dwangmiddelen tot het uiterste van hun kunnen worden gedreven.

Paard met tong uit de mond
Foto 3. De smalle neusriem heeft een pijnlijke inwerking als het paard zijn mond opent. Met de tong probeert het paard de druk van het bit te verdelen. De tong zit klem onder het bit.

 

 

 

Paarden mondhoek
Foto 4. Het paard opent de mond om aan de pijn van het bit te ontkomen. De sperriem belemmert het volledig openen van de neusgaten, het neusgat bolt hierdoor op (zie het stukje huid boven het neusgat). Het bit heeft een hefboomwerking en drukt achter de oren en trekt de mondhoek ver omhoog. De rubberen ring tussen de huid en het bit verhult mogelijke beschadigingen aan de mondhoek.

Dier&Recht: het kan anders

In de huidige vorm drijft de paardensport de paarden tot het uiterste en neemt hierbij de pijn bij de paarden voor lief. Dit is niet meer van deze tijd.

Wil jij ook dat dwang in de paardensport verboden wordt? Teken de petitie tegen dwangmiddelen in de paardensport!

Deel dit artikel
Sarah Pesie

Als dierwetenschapper en -gedragsdeskundige ben ik verantwoordelijk voor de wetenschappelijke onderbouwing van de campagnes voor paarden. Ik ben daarnaast ook bijzonder geïnteresseerd in het natuurlijke gedrag van paarden, honden en katten. Met onderzoeken en publicaties informeer ik het publiek over de vele misstanden rond deze dieren. Ik hoop dat mensen zich daardoor meer verdiepen in de belevingswereld van dieren en zo beter begrijpen wat hun dier nodig heeft om gelukkig te zijn.