Rashonden delen dezelfde uiterlijke en gedragskenmerken en zijn vaak genetisch verwant. Vroeger selecteerden mensen honden op gezondheid en uithoudingsvermogen, maar tegenwoordig ligt de nadruk op uiterlijk. Dit leidde tot verschillende rassen met elk hun eigen rasstandaard. Rasverenigingen gaan nog verder en fokken uitsluitend met honden uit dezelfde bloedlijn die in een stamboek staan.
Er bestaan twee soorten rashonden: met stamboom en zonder stamboom. Rashonden met stamboom behoren tot een gesloten groep waarin alleen gefokt wordt met honden uit deze groep. Een stamboom van de Raad van Beheer bewijst de raszuiverheid en herkomst van de hond. Rashonden zonder stamboom vertonen dezelfde uiterlijke en gedragskenmerken, maar komen soms niet uit deze gesloten groep. Daarom krijgen ze de naam 'look-alikes', maar ze behoren wel tot hetzelfde ras.
In de RashondenWijzer verwijst 'rashonden' naar de hele groep, tenzij anders vermeld. Deze keuze is gemaakt omdat zowel rashonden met als zonder stamboom vaak dezelfde schadelijke raskenmerken en erfelijke ziekten hebben.
In Nederland bestaan meer dan 300 erkende hondenrassen. Het verzamelen van wetenschappelijke informatie over de ziektes die in deze rassen voorkomen, kost veel tijd. Daarom bevat de RashondenWijzer nu de 109 meest voorkomende rassen. We streven ernaar om de RashondenWijzer steeds verder uit te breiden en te verbeteren. Staat jouw ras er niet bij? Geef het dan aan ons door.
Heeft jouw hond een erfelijke aandoening die niet in de RashondenWijzer staat? Laat het ons weten via info@dierenrecht.nl.
Je hebt een rashond gekocht en nu is hij ziek. Wat moet je doen?
- Als je rashond kort na de aankoop ziek wordt, kun je mogelijk bij de fokker aanspraak maken op garantie. Dit hangt af van de ziekte en hoe lang het geleden is dat je de hond hebt gekocht. Als de fokker je niet duidelijk heeft gewaarschuwd voor erfelijke ziektes, kan hij verantwoordelijk worden gehouden voor het leveren van een 'ondeugdelijk product'.
- Communiceer altijd schriftelijk met de fokker. Telefoongesprekken zijn niet vastgelegd, en als het conflict escaleert en bij de rechter belandt, moet je kunnen bewijzen dat je de fokker hebt geïnformeerd over de ziekte en je aanspraak op vergoeding.
- Bewaar het koopcontract en alle correspondentie met de fokker zorgvuldig.
- Soms bieden fokkers of hun vereniging aan om het conflict voor te leggen aan een geschillencommissie. Deze commissie geeft meestal een bindend advies. De samenstelling en werkwijze van zo’n commissie is niet altijd duidelijk, waardoor de kwaliteit van het advies kan variëren. Een bindend advies kan ook de toegang tot de rechter beperken. Als je instemt met een geschillencommissie, kan de rechter later weigeren om de zaak opnieuw te bekijken.
Veelgemaakte fouten bij communicatie met een fokker
Veel mensen melden een erfelijke ziekte van hun rashond alleen telefonisch bij de fokker en bespreken daarbij de kosten, zonder dit schriftelijk vast te leggen. Dit lijkt vriendelijker, maar fokkers 'vergeten' vaak hun mondelinge toezeggingen. Zelfs bij een goede relatie met de fokker is schriftelijke bevestiging belangrijk. Vraag altijd om schriftelijke bevestiging na een telefoongesprek. Als de fokker niet snel reageert, kan dat wijzen op onwil. Breng hem dan alsnog schriftelijk op de hoogte. Wacht niet te lang met schriftelijke communicatie, want dit kan je garantieclaim verzwakken.
Staat er in het koopcontract dat de fokker recht heeft op een 'second opinion'? Sta dan open voor dit extra onderzoek.
RashondenWijzer geeft inzicht
Als de RashondenWijzer aangeeft dat jouw hondenras een hoog risico heeft op erfelijke aandoeningen, betekent dat niet automatisch dat jouw hond ziek is. Vergelijk het met iemand die zijn hele leven rookt en toch 90 jaar oud wordt. Sommige rokers leven lang, maar veel anderen overlijden vroegtijdig. De RashondenWijzer laat de kans op een erfelijke aandoening zien. Je kunt geluk hebben, maar is dat een risico dat je wilt nemen? Denk hier goed over na als je een hond kiest.
Hoe vaak komen aandoeningen voor?
Klik je op ‘score’ bij jouw rashond, dan krijg je meer informatie over hoe vaak erfelijke aandoeningen voorkomen. Een score van 4 betekent dat meer dan 25% van de honden deze aandoening heeft – of betreft het volgens de CIDD een belangrijke aandoening. Een score van 2 betekent dat 5% tot 10% van de rashonden deze aandoening heeft – of heeft de aandoening volgens de CIDD een hogere incidentie. Bij een score van 0 gaat het om minder dan 1%, maar er blijft een risico. Wanneer een aandoening vaak voorkomt (5-10%) zijn er alsnog vele honden (90-95%) die deze aandoening niet hebben. Toch vinden deskundigen een prevalentie van meer dan 1% al zorgelijk.
Fokkers en gezondheid
Sommige fokkers letten goed op de gezondheid van hun dieren. Ze fokken gericht om erfelijke aandoeningen te vermijden. Bij deze fokkers ligt het risico op erfelijke aandoeningen vaak lager dan de RashondenWijzer aangeeft. Andere fokkers richten zich vooral op het uiterlijk en vinden de gezondheid onbelangrijk. Bij hen ligt het risico vaak hoger.
Erfelijke aandoeningen herkennen
Erfelijke aandoeningen zijn soms lastig te herkennen. Hondenbezitters en zelfs dierenartsen zien niet altijd dat een hond ziek is. Klachten worden vaak niet gelinkt aan een erfelijke aandoening. Zo valt het moeilijk op dat een hond lijdt aan syringomyelie; krabben aan de oren lijkt vaak iets onschuldigs. Ook chronische hart- of ademhalingsproblemen vallen vaak niet op. Sommige symptomen, zoals het knorren van een Engelse bulldog, worden als normaal – of soms zelfs als leuk – gezien. De honden zijn ziek, ervaren stress of pijn, maar dat blijft vaak onopgemerkt.
Ja, gewone honden kunnen ook ziek worden. Toch komt inteelt bij kruisingen veel minder voor. Hierdoor hebben ze minder vaak erfelijke aandoeningen. Niet-rashonden leven gemiddeld langer, zijn gezonder en energieker. Ze hebben vaak meer levenslust. De kosten voor de aanschaf en de dierenarts liggen meestal lager. Hoewel ook kruisingen een erfelijke aandoening kunnen krijgen, is die kans veel kleiner.
De RashondenWijzer informeert kopers over de kans op erfelijke aandoeningen bij rashonden. Hondenbezitters kunnen op de website controleren of de klachten van hun hond te maken hebben met een erfelijke aandoening die bij het ras voorkomt. De RashondenWijzer laat ook zien dat de problemen bij rashonden vaak ernstiger zijn dan veel mensen denken. Met alle aandacht hopen we dat de overheid, de Raad van Beheer en rashondenverenigingen nu echte maatregelen nemen om rashonden weer gezond te maken.
De ernst en behandelbaarheid van aandoeningen wordt vastgesteld door de faculteit Diergeneeskunde van Universiteit Utrecht. Voor de prevalentie, oftewel het voorkomen van de aandoeningen, gebruikt Dier&Recht wetenschappelijke bronnen. Onderaan de pagina van elke rashond vind je een lijst met bronnen waarop de gegevens voor dat ras zijn gebaseerd.
Voor kopers van rashonden is het belangrijk om te weten hoe groot de kans op erfelijke aandoeningen is. De RashondenWijzer biedt een schatting, gebaseerd op Nederlands onderzoek en ervaringen van veterinaire specialisten. Als Nederlands onderzoek ontbreekt, gebruikt de RashondenWijzer gerenommeerd buitenlands onderzoek. Als betrouwbare percentages niet beschikbaar zijn, maar het duidelijk is dat een ziekte vaak voorkomt, dan krijgt het onderzoek een score van 1. Er is sprake van een verhoogde kans op de ziekte.
Wij raden aan om een hond uit het asiel te halen. Er zitten ontzettend veel honden in het asiel die op zoek zijn naar een baasje. Bekijk de beschikbare honden op ikzoekbaas.nl.
Als je toch een hond uit een nestje wilt kopen, kies dan voor een kruising. Rashonden hebben vaak meer kans op erfelijke aandoeningen, zelfs met een stamboom of gezondheidsverklaring. Rashonden kosten ook vaak meer geld.
Rashonden zonder stamboom (ook wel 'look-alikes' genoemd) hebben vaak dezelfde erfelijke aandoeningen als rashonden met een stamboom.
Als je toch een rashond (met of zonder stamboom) wilt kopen, gebruik dan de RashondenWijzer om te controleren welke erfelijke aandoeningen bij die hond voorkomen. Bespreek je bevindingen met de fokker of rasvereniging. Vraag of de ouderdieren getest zijn op erfelijke aandoeningen en vraag naar de resultaten en garanties. Sommige fokkers en rasverenigingen testen uitgebreid, maar velen doen dit niet. Het is moeilijk om betrouwbare fokkers te onderscheiden van degenen die honden met een hoog risico op erfelijke aandoeningen fokken. Lees ook onze tips over het kopen van een hond.
Of je nu kiest voor een een kruising of een rashond met of zonder stamboom, maak een weloverwogen keuze. Let ook op malafide hondenhandel. Sommige fokkers fokken alleen om winst te maken. De omstandigheden voor de moeders en pups zijn vaak slecht. De honden leven in vieze hokken, krijgen weinig medische zorg en moeten veel nestjes werpen.
De RashondenWijzer gebruikt voornamelijk Nederlandse bronnen, zoals gezondheidsinventarisaties van de Raad van Beheer. Als deze niet of nauwelijks beschikbaar zijn, hebben we gebruikgemaakt van buitenlandse bronnen. Deze buitenlandse bronnen zijn allemaal internationaal onderzoek.
Erfelijke aandoeningen verspreiden zich wereldwijd omdat in Nederland vaak dezelfde rasstandaarden gelden als in andere landen. Deze standaarden leiden tot specifieke erfelijke aandoeningen. Onderzoek laat zien dat rapporten uit binnen- en buitenland elkaar bevestigen.
Let op: De prevalentie, oftewel hoe vaak een erfelijke aandoening voorkomt, kan in Nederland iets anders zijn dan in andere landen. Dit geldt vooral voor aandoeningen die door inteelt ontstaan, niet door uiterlijke kenmerken. Aandoeningen gerelateerd aan uiterlijk zullen vergelijkbaar zijn tussen Nederland en andere landen, omdat het uiterlijk wereldwijd volgens de rasstandaard wordt vastgesteld. Scores voor prevalentie kunnen dus veranderen bij nieuw onderzoek of nieuwe inzichten. Scores voor ernst en behandelbaarheid zijn overal gelijk.
Als je denkt dat de prevalentie in Nederland anders is dan de praktijk laat zien, stuur dan je argumenten met wetenschappelijk onderzoek of een gezondheidsinventarisatie naar info@dierenrecht.nl. Wij zullen deze in behandeling nemen.
Dier&Recht concludeert dat maar weinig rashonden echt gezond zijn. Veel rashonden worden gefokt op uiterlijk, wat leidt tot inteelt en erfelijke aandoeningen. Rassen die goed scoren in de RashondenWijzer zijn vaak minder onderzocht. Bij uitgebreider onderzoek kunnen meer erfelijke aandoeningen aan het licht komen, waardoor deze rassen ook slechter scoren.
Er zijn fokkers die gericht fokken en rekening houden met erfelijke aandoeningen. Bij deze fokkers is de kans op erfelijke aandoeningen vaak lager dan op de RashondenWijzer staat. Laat je altijd goed informeren door de fokker. Vraag of de ouderdieren getest zijn op veelvoorkomende erfelijke aandoeningen en vraag naar de resultaten. Als fokkers deze informatie niet geven, zoek dan een andere fokker!
De Raad van Beheer wil hondenrassen behouden en verbeteren. Dit lijkt vreemd, want hoe kun je iets verbeteren terwijl je het wilt behouden? In de praktijk blijkt dat de oorspronkelijke rassen veel veranderd zijn. De Cavalier King Charles Spaniël uit de 17e eeuw verschilt sterk van de huidige versie. Ook de Engelse bulldog en Duitse herder zijn de laatste decennia veranderd, vaak ten koste van hun gezondheid.
Het uiterlijk van rashonden wordt vaak bepaald door mode en smaak. Mensen ontlenen vaak een gevoel van status aan een rashond, maar een rashond is geen garantie voor een gezonde hond. Het fokken op uiterlijk leidt vaak tot erfelijke aandoeningen. Tegenwoordig fokken we rashonden zonder specifiek doel. De meeste honden worden niet meer gebruikt voor hun oorspronkelijke taken, zoals schapen hoeden of jagen. Het gaat nu vooral om wat mensen mooi vinden.
Helaas zijn broodfokkers en malafide hondenhandelaren overal te vinden. Ze letten niet op dierenwelzijn en richten zich alleen op winst. Of je nu een kruising of rashond koopt, blijf altijd alert op deze fokkers.
Broodfokkers houden honden onder slechte omstandigheden. Ze leven vaak in vieze, oude hokken en krijgen weinig medische zorg. De fokteven krijgen zoveel nestjes dat ze niet kunnen herstellen. Dit leidt tot ziekte en sterfte. Vraag altijd naar herkomstpapieren en inentingen van de pup. Sommige handelaren halen pups uit het buitenland, vaak zonder goede controle op gezondheid en welzijn. Bekijk onze tips voor het kopen van een hond.
Een ziektekostenverzekering voor je hond dekt onverwachte medische kosten. De premie hangt vaak af van het hondenras. Verzekeraars sluiten vaak de kosten voor de behandeling van erfelijke aandoeningen uit. Lees de polisvoorwaarden daarom goed door!
De RashondenWijzer geeft een goede indicatie. Het kan zijn dat door nieuw vergaarde kennis conclusies veranderen, maar het zal niet gauw gebeuren dat een negatief koopadvies ineens positief wordt. De RashondenWijzer geeft zo goed mogelijk de huidige stand van onze kennis weer. Vergissingen zijn nooit uit te sluiten en worden hersteld indien hiertoe aanleiding is. De database is zo opgezet dat verbeteringen snel door te voeren zijn. De RashondenWijzer is a work in progress! Ook maakt de RashondenWijzer gebruik van buitenlandse bronnen, die in sommige gevallen wellicht kunnen afwijken van de Nederlandse situatie.
Stuur een e-mail naar info@dierenrecht.nl, voorzien van jouw argumenten en liefst ook voorzien van een (wetenschappelijke) onderbouwing. Houd er s.v.p. rekening mee dat één (goede) ervaring met één of enkele honden niet hoeft te betekenen dat er geen verhoogde kans op erfelijke ziekten is bij dit specifieke ras.