De RashondenWijzer is geüpdatet: tien nieuwe hondenrassen, een aantal nieuwe erfelijke aandoeningen en wetenschappelijke bronnen en een overzichtelijkere website. De top 10 van rassen die het er het slechtst vanaf brengen, is vrijwel onveranderd. Vooral de populairdere rassen staan hoog in de top 10.
Al jaren staan de Labrador retriever, de golden retriever, de Duitse herdershond en de Berner sennenhond bovenaan de lijst van inschrijvingen bij de Raad van Beheer, de organisatie in Nederland die stambomen uitgeeft en het Nederlandse Honden Stamboek bijhoudt. Ook de Franse Bulldog, Chihuahua, Rhodesian ridgeback en de Engelse cockerspaniël zijn uiterst populair en behoren al jaren tot de meest gefokte honden. Wie deze rassen opzoekt in de RashondenWijzer, ontdekt iets vreemds: hoe populairder een ras is, hoe ongezonder het lijkt te zijn.
Genenpool
Bij het gezond houden van een populatie speelt de grootte en variatie van de genenpool een belangrijke rol. De genen (het DNA) bevat het erfelijk materiaal van een individu. Het vormt de basis voor de eigenschappen van de hond, zoals het uiterlijk en de gezondheid. Alle genen van de honden binnen een ras tezamen vormen de genenpool van dat ras. Met meer verschillende genen in de genenpool is er een grotere variatie of diversiteit en daardoor is de kans op het ontstaan van erfelijke aandoeningen kleiner. De kans dat een individu met een ziek gen gecombineerd wordt met een ander individu met datzelfde zieke gen is immers kleiner wanneer er veel variatie in de genen(pool) aanwezig is.
Selectie
Het is dan ook opvallend te noemen dat er bij deze populaire rassen, met een naar verwachting grote genenpool, toch zoveel erfelijke aandoeningen optreden. De honden binnen de populatie zijn echter vaak (nauw) verwant aan elkaar. Bij veel rassen staat slechts een handvol honden aan de oorsprong, de zogenaamde ‘founders’ van dat ras. De genetische basis begon al klein – vaak was een deel van de founders ook al verwant aan elkaar – maar wordt nog eens verder verkleind door te selecteren op uiterlijke kenmerken en het fokken binnen een gesloten populatie. Door selectie wordt een deel van de genen eruit geselecteerd en doordat er geen nieuwe genen (‘nieuw bloed’) mogen worden toegevoegd – er mag immers alleen gefokt worden met honden die een stamboom hebben en die aan de rasstandaard voldoen – wordt de genenpool alsmaar kleiner. Bovendien worden de kampioenshonden veelvuldig ingezet, waardoor dezelfde genen zich steeds meer in de populatie verspreiden en de variatie afneemt.
Gezondheidsproblemen
Vooral de selectie op een bepaald uiterlijk zorgt nogal eens voor gezondheidsproblemen. Bij de populaire Franse Bulldog is zijn kenmerkende platte snuit, zijn gedrongen bouw en de korte staart oorzaak van de gezondheidsproblemen waarmee het ras kampt. De
Labrador retriever, de golden retriever, de Duitse herdershond en de Berner sennenhond kampen vooral met aandoeningen aan de poten, zoals heup- en elleboogdysplasie, aandoeningen waarbij de bouw – een onderdeel van het uiterlijk – ook een rol speelt. De problemen bij de chihuahua zijn vooral te wijten aan zijn overdreven kleine voorkomen, zoals een te klein schedeltje voor de hersenen waardoor het ras gevoeliger is voor een waterhoofd of het behouden van een open fontanel (‘open schedel’) na de geboorte. De Rhodesian Ridgeback dankt zijn naam aan zijn kenmerkende ‘ridgeback’: een streep (‘ridge’) over zijn rug die er doelbewust is in gefokt. Dit uiterlijke kenmerk geeft een verhoogd risico op een dermoïd sinus, een holte in de huid op de rug die soms doorloopt tot aan het wervelkanaal met een open verbinding met het ruggenmerg tot gevolg. Minder bekend, maar wel degelijk een veel gezien probleem bij de Engelse cockerspaniël is een (chronische) oorontsteking die ook te herleiden is naar een uiterlijk kenmerk van dit ras. Door zijn lange, afhangende en zwaar behaarde oren worden zijn gehoorgangen afgesloten en broeierig, omdat er geen frisse lucht bij kan, waardoor voor bacteriën en schimmels een ideale leefomgeving gecreëerd wordt.
Hoe schattig, mooi of hip een hondje ook is, wees je altijd bewust van de gezondheidsproblemen waarmee het ras kampt. Het populairste hondje van de klas is niet altijd een goede keus.
