Bij een vergelijking van het DNA van wolf, zwerfhond (naturashond) en rashond blijkt dat de genetica van rashonden het zwakste is. Dit verklaart voor een belangrijk deel het grote aantal erfelijke aandoeningen van rashonden. De kleine omvang van de populatie en sterke kunstmatige selectie op kenmerkende eigenschappen van het ras heeft onbedoeld tot veel schadelijke genetische mutaties geleid, zo blijkt uit een nieuwe studie. Die zwakte is niet van recente datum, maar dateert van vele decennia terug of soms uit de 19e eeuw.
Het onderzoek
Wetenschappers van de Universiteit van Californië bestudeerden het DNA van 19 wolven, 45 rashonden en 25 naturashonden. Bij hun onderzoek letten ze vooral op genetische mutaties die de gezondheid van de dieren aantasten. Rashonden bleken gemiddeld meer van deze mutaties dan wolven te hebben en ook meer dan naturashonden. Biologen vermoedden al langer dat rashonden genetisch zwakker zijn. In de vrije natuur zouden deze mutaties meestal vanzelf uit de populatie zijn gefilterd, omdat honden met defecte genen zich in de natuur minder voortplanten of sneller sterven door hun slechtere gezondheid, maar door de fokpraktijken van de mens plantten deze zwakke dieren zich juist sneller voort.
Modehondjes
Honden spelen een belangrijke rol in onze samenleving. De unieke band tussen hond en mens heeft een gunstig hormonaal effect op zowel honden als mensen. Maar de relatie heeft ook een schaduwzijde. De leider van het onderzoek Clare Marsden concludeert op basis van de resultaten dat het domesticatieproces van honden ethisch niet verantwoord is. "Veel moderne rassen worden geselecteerd op hun ongewone uiterlijk en formaat, waarbij mode belangrijker is dan functionaliteit", schrijven Marsden en haar collega-onderzoekers in de studie. "Onze bevindingen laten zien dat er ethische bezwaren kleven aan de creatie van zulke bijzondere rassen."
Onherstelbare schade
Naturashonden zijn genetisch een stuk sterker dan rashonden, maar minder sterk dan de wolf. De oorzaak is waarschijnlijk dat de naturashond vaak gemengd is met rashonden, waardoor de genetica verslechterd is. De onderzoekers wijten de zwakte van de rashond vooral aan z.g. ‘bottlenecks’ bij het fokken van rashonden. De stamvaders van de Cavalier zijn bijvoorbeeld maar twee reuen. Vaak vindt de oorzaak van inteelt en de genetische zwakte zijn oorsprong in fokpraktijken in de 19e eeuw en is de invloed van inteelt uit het recente verleden gering. Het ras is dus intrinsiek, onherstelbaar en al heel lang ziek.
Fairfok
Veel hondenrassen zijn dus onherstelbaar ziek en daar valt met bijvoorbeeld het Fairfok programma van de Raad van Beheer niets meer aan te doen, omdat de inteelt al decennia of misschien zelfs meer dan 100 jaar bestaat. Bij de minder zieke hondenrassen is een oplossing het toepassen van outcross, mengen met andere honden van buiten het ras. Maar voor de fokkers van veel hondenrassen geldt: begin opnieuw, met een schone lei en zonder raszuivere honden.
