Rashond
Door de overdreven plooivorming van de (kop)huid komen ernstige erfelijke ziektes voor. Pups krijgen al voordat ze naar hun nieuwe eigenaar gaan hechtingen in de oogleden om ze open te kunnen houden. Daarbij lijden ze aan shar-pei fever die meestal al voor het zesde levensjaar de dood tot gevolg heeft.
Entropion - hechtingen in de oogleden
Shar-pei’s hebben overdreven plooien met name op de kop. De overmaat aan huid zorgt ervoor dat ze hun ogen nauwelijks open kunnen houden. De huid van de oogleden krult bovendien naar binnen (entropion) en die schuurt op het hoornvlies en geven pijnlijke oogzweren. Daarom krijgen pups al jong hechtingen in de oogleden om hun ogen open te kunnen houden. Als ze uitgegroeid zijn moeten ze ooglidcorrecties ondergaan om te voorkomen dat ze blind worden door oogzweren.
Shar-pei fever
Deze aandoening geeft aanvalsgewijs hoge koorts en zorgt voor gewrichtsontstekingen en achteruit gaan van de lever- en nierfunctie. Tijdens een aanval kan een hond door de pijn nauwelijks lopen en is doodziek. Uiteindelijk sterven de meeste shar-pei’s met deze aandoening voor de leeftijd van zes jaar aan lever- of nierfalen.
Tight lip (strakke lip)
Dit is een typische aandoening van de jonge shar-pei. De dikke onderlip krult sterk naar binnen en groeit over de ondertanden heen. Daardoor kan de onderkaak niet normaal in lengte groeien. Eten gaat moeizaam en is pijnlijk doordat de onderlip over de tanden heen zit. De hond bijt steeds op zijn eigen lip. Als de hond niet tijdig geopereerd wordt, ontstaat er een overbeet. Veel shar-peis moeten vóór ze vier maanden oud zijn geopereerd worden om de lip in een normale vorm en plooi te krijgen, zodat hij niet meer om de tanden heen zit. De overtollige huid wordt weggesneden en de lip wordt gecorrigeerd. Dit gebeurt onder volledige verdoving.
Heupdysplasie, elleboogdysplasie en patella luxatie
Ook kampt het ras met ernstige aandoeningen van het bewegingsgestel, als elleboogdysplasie, heupdysplasie en patella luxatie. Deze laatste houdt verband met de steile stand van de achterpoten. De aandoeningen manifesteren zich vaak al op jonge leeftijd.
Geschiedenis
De shar-pei bestaat al eeuwen en heeft zijn oorsprong in Zuidelijk China waarschijnlijk al 200 jaar voor Christus. De hond werd vooral door armere mensen gebruikt voor bewaking van het erf en de jacht op wilde varkens. Het was een sterke hond zonder overmatige plooivorming.
Vanaf 1947 dreigde het ras door hongersnood en door invoering van extreem hoge hondenbelasting uit te sterven. In 1973 startte Matgo Law een reddingsactie voor het ras. Vanuit Hongkong werden shar-peis verscheept naar andere delen van de wereld om daar door te fokken. In 1979 kwam de shar-pei voor het eerst in Europa. Het nieuwe type hond met de overmatige plooien heeft weinig meer te maken met de oorspronkelijke hond. De hond lijdt door schadelijke uiterlijke kenmerken en heeft te maken met veel erfelijke ziektes door de hoge mate van inteelt.
Zeer hoog risico op erfelijke aandoeningen
In de (vak)literatuur worden nog meer erfelijke aandoeningen genoemd. Vaak bestaat hiervoor weinig bewijs of komt de aandoening in Nederland zelden voor, dan wel is het ongerief nihil. Deze aandoeningen worden hier voor de volledigheid wel getoond, maar krijgen een score nul.
Amyloïdose (afzetting eiwit in organen) (4) | Professionals Diergeneeskunde, 2011 Olsson Peelman LJ, 2009 IDID |
Atopie (omgevingsallergie) (8) | Couceiro et al, AD, 2021 CIDD LICG, 2011 Peelman LJ, 2009 Pocta S et al., 2007 IDID Wilhem S et al., 2010 Zur G. Atopische dermatitis |
Brachycefaal obstructief syndroom (benauwd door stompe schedel) (1) | Professionals Diergeneeskunde, 2011 |
Cataract (staar) (1) | CIDD |
Cherry eye (opgezwollen derde ooglid) (3) | CIDD O'Neill et al, 2022, PNMG RSI RvB |
Cutane mucinose (abnormale ophoping slijm onder huid) (4) | CIDD Peelman LJ, 2009 Small Animal Dermatology (fourth edition)., 2017 ZannaG |
Demodicosis (gevoeligheid voor infectie met Demodex-mijt) (3) | CIDD O'Neill DG et al., 2019 Peelman LJ, 2009 |
Dikke darmontsteking (Histiocitaire ulceratieve colitis) (1) | Peelman LJ, 2009 |
Elleboogdysplasie - grote hond (aandoening elleboog) (6) |
" title="2022, OFA Breed summary report ">2022, OFA Breed summary report " title="Gatignon J.,2010">Gatignon J.,2010 Coopman F et al., 2014 Orthopedic Foundation for Animals, 2014, ED Peelman LJ, 2009 IDID |
Entropion (naar binnen krullende oogleden) (6) | Asti M et al., 2020 CIDD Professionals Diergeneeskunde, 2011 Peelman LJ, 2009 IDID Dierendokters 2020 |
Familiaire nieraandoening (vroeg verslechterende nieren) (HN Hereditery Nephritis) (1) | CIDD |
Familiaire Shar-Pei fever (FSF/SPAID) (hoge koorts met vochtophoping rond de hakken) (1) | Olsson |
Glaucoom (groene staar, verhoogde oogdruk) (3) | Gelatt et al James AC et al., 2018 Animal Health Trust, 2017 |
Heupdysplasie - grote hond (ontwikkelingsstoornis heup) (8) |
" title="2022, OFA Breed summary report ">2022, OFA Breed summary report Boer Comphaire et al Coopman F et al., 2014 CIDD Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD IDID Witsberger, 2008, CCLD and HD |
Huidplooidermatitis (ontsteking van huidplooien) (4) | CIDD LICG, 2011 RDA Peelman LJ, 2009 |
Lensluxatie (loslating van de lens) (3) | James AC et al., 2018 Peelman LJ, 2009 IDID |
Mastceltumor (mastocytoom, kanker van specifieke afweercellen) (1) | UU |
Mega-oesophagus (slokdarmverwijding/slokdarmverlamming) (2) | Peelman LJ, 2009 IDID |
Otitis externa (ontsteking uitwendige gehoorgang) (2) | 2021, O'Neill et al, Otitis externa |
Patella luxatie (losse knieschijf) (5) |
" title="2022, OFA Breed summary report ">2022, OFA Breed summary report Asher L et al., 2009 Orthopedic Foundation for Animals, 2013, PL RvB IDID |
Pemphigus foliaceus (huidaandoening door abnormale reactie van afweersysteem) (2) | Peelman LJ, 2009 IDID |
Primaire hypothyreoïdie (tekort aan schildklierhormoon) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
Primaire idiopatische seborroe (overmatige afscheiding van talg) (1) | CIDD |
Selectieve cobalamine malabsorptie (onvermogen om vitamine B12 op te nemen) (2) | Dandrieux JR et al., 2013 Grützner N et al., 2015 |
Selectieve IgA-deficiëntie (gebrek aan afweerstof) (3) | CIDD Peelman LJ, 2009 IDID |
Tight lip (strakke lip) (1) | 2008, Eisner E.R. Tight lip |
Voorste-kruisbandlaesie ('voetbalknie') (1) | Witsberger, 2008, CCLD and HD |