Hoewel de melkconsumptie in Nederland daalt, blijft koemelk voor veel mensen — opgegroeid in tijden waar ons werd geleerd dat melk goed voor elk is — een eerste keus. Twee gerenommeerde Amerikaanse voedingsdeskundigen sporen ons nu aan die opvatting te heroverwegen en leggen uit waarom melk helemaal niet zo gezond is als we denken.
Melk, goed voor elk?
Sinds jaar en dag wordt ons verteld dat zuivel goed is voor de gezondheid. Nu het imago van koemelk steeds meer te lijden heeft onder de introductie van dier- en milieuvriendelijke alternatieven zoals haver-, amandel-, en sojamelk, worden dure promotiecampagnes ingezet om ons aan zuivel houden.
Zo lanceerde de zuivelsector in januari een nieuw charmeoffensief inclusief een promotiefilmpje waarin wordt beweerd dat Nederlanders geen puf hadden gehad om de dijken te bouwen als ze niet hadden geluncht met een boterham met kaas vergezeld door een glas melk. Zonder dat dagelijkse glas melk had Nederland nu onder water gestaan. Dit is natuurlijk een tamelijk lachwekkende claim, maar speelt ook slim in op de volkswijsheid dat je van melk ‘sterke botten’ zou krijgen.
Positief effect op gezondheid niet bewezen
Maar die gezondheidsclaim mag de prullenbak in, stellen Walter Willett en David Ludwig in hun artikel ‘Milk and Health’, dat op 13 februari 2020 verscheen in The New England Journal of Medicine. De voedingsdeskundigen onderzochten ruim honderd studies en kwamen tot de conclusie dat het positieve effect van zuivel op de gezondheid niet wetenschappelijk onderbouwd is.
Sterke botten
‘Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt’, volgens de aanbeveling van de Nederlandse Gezondheidsraad. Maar een dergelijke aanbeveling waarmee beoogd wordt voldoende calcium binnen te krijgen, om osteoporose te voorkomen, is volgens Willett en Ludwig niet gebaseerd op betrouwbare wetenschap.
Integendeel, in landen met een hoge zuivelconsumptie, zoals Nederland, is het risico op botbreuken juist hoger. En in landen waar weinig melk gedronken wordt, zoals Aziatische landen, komen juist weinig botfracturen voor. Ook andere claims zoals dat melk het risico op obesitas en hart- en vaatziekten zou verminderen, bleken na onderzoek van de experts ongefundeerd.
Aanbeveling aan verandering toe
Er worden inmiddels veel vraagtekens geplaatst bij de bewering dat zuivel een noodzakelijk voedingsmiddel is met bijzondere gezondheidsvoordelen. Tegenwoordig zijn eetgewoonten gevarieerder, waardoor voedingsstoffen zoals calcium, vitamine B12 en vitamine D ook goed uit andere voedingsmiddelen gehaald kunnen worden, concluderen Willett en Ludwig.
Hoog tijd dus om het dagelijks aanbevolen glas melk of boterham met kaas uit de aanbeveling van de Gezondheidsraad te schrappen. Zo zit calcium ook in groene groentes als broccoli, spinazie en boerenkool, in peulvruchten en in noten. Daarnaast liggen de schappen liggen vol met lekkere plantaardige zuivelproducten, waarvoor geen kalf van de moeder gescheiden hoeft te worden.
Waar wacht je nog op?
