Bij de aangespannen sport worden paarden voor een wagen gespannen en beoordeeld op hun houding en manier van lopen. Op hardhandige wijze wordt de paarden een volstrekt onnatuurlijke houding en loop afgedwongen. Dat heeft een grote impact op de gezondheid en het welzijn van de paarden. Helaas bestaat er in Nederland geen specifieke wetgeving die paarden in de paardensport beschermt.
Geen overheidscontrole
De overheid oefent geen controle uit op de aangespannen sport. Men gaat ervan uit dat de paardensector zichzelf reguleert, bijvoorbeeld via de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS). Maar van zelfregulering is geen sprake. De reglementen van de KNHS zijn niet streng genoeg, en er wordt slecht gecontroleerd op naleving van de regels. Nadat de KNHS afgelopen jaar de regels wilde aanscherpen, hebben de verenigingen van de aangespannen sport besloten om zich af te splitsen. Momenteel heerst er complete wetteloosheid tijdens aangespannen wedstrijden. En ook tijdens de vaak hardhandige trainingen is er nooit sprake van controle geweest.
Het reglement van de KNHS
De beoordelingscriteria die de KNHS hanteert, zijn gebaseerd op een onnatuurlijke houding en wijze van bewegen van de paarden. Dat vráágt om dieronvriendelijke trainingsmethoden. In het wedstrijdreglement worden dan ook dwangmiddelen toegestaan die pijn en verwondingen kunnen veroorzaken, zoals een hefboom-bit in de mond met kinketting, en die het natuurlijk gedrag van de paarden belemmeren.
Bovendien gelden de regels van de KNHS alleen bij wedstrijden en niet bij trainingen. Trainingen vinden plaats op privéterreinen, zonder enige vorm van controle. Hulpmiddelen die in het wedstrijdreglement van de KNHS verboden zijn, worden bij het trainen vaak wél ingezet.
Last but not least: het is niet verboden om activiteiten te organiseren buiten de KNHS om. Als de KNHS met regels komt waar haar leden niet van gediend zijn, kunnen die doodleuk hun lidmaatschap opzeggen en zelf wedstrijden organiseren. Dit speelde in 2019 en 2020 toen de KNHS besloot een eind te maken aan het gebruik van oordoppen (om de stand van de oren te fixeren) en per 2021 de opzetteugel (om het hoofd omhoog te dwingen) wilde verbieden.
Dierenmishandeling in de trainingssituatie
Op privéterreinen, buiten het zicht, vinden trainingspraktijken plaats die ronduit neerkomen op dierenmishandeling. Een paar voorbeelden daarvan:
- Paarden krijgen gewichten en kettingen om hun benen gebonden, die tegen de gevoelige delen van hun onderbeen slaan, vlak boven de hoef. Dit is zeer pijnlijk.
- Er worden stevige elastieken bevestigd aan de benen. Als het paard één been neerzet, trekt het elastiek het volgende been hard omhoog: net iets hoger en sneller dan het paard van nature zou doen. De gevolgen van deze manier van trainen zijn desastreus.
- Soms wordt de tong vastgebonden aan de onderkaak, en/of de neusriem wordt heel strak aangetrokken. Door de strakke neusriem en de vastgebonden tong kan het paard niets uitrichten om de pijnlijke inwerking van het bit te verzachten. Alle mogelijke manieren om de pijn draaglijk te maken (en dus verzet te bieden tegen het bit) worden afgenomen. Hoewel het vastbinden van de tong en strak aansnoeren van de neusriem door de KNHS verboden is, zien we dit wél gebeuren op wedstrijden. Er wordt zichtbaar een oogje toegeknepen door juryleden.
- Verboden bij wedstrijden, maar toch vaak toegepast, is het zogenaamde ‘gemberen’: er wordt een brandende stof (gember, sambal) op of in de anus van het paard aangebracht. Als reactie daarop knijpt het paard zijn bilspieren samen: het ziet er daardoor energieker uit, en zijn staart gaat verder omhoog. Er wordt hierop niet gecontroleerd.
De Wet Dieren
Sinds 1 januari 2013 is in Nederland de Wet Dieren van kracht, die zich richt op de verzorging van, en omgang met dieren in het algemeen. Deze wet eist dat eigenaren hun dieren beschermen tegen pijn, verwondingen, angst en chronische stress. Ook mag het natuurlijk gedrag van de dieren niet gehinderd worden. Het is strafbaar om zonder redelijk doel bij een dier pijn of letsel te veroorzaken en de gezondheid of het welzijn van een dier te benadelen.
Aangespannen rijden in de huidige vorm is zonder meer in strijd met de Wet Dieren. Dat geldt zowel voor de wedstrijden als voor de trainingssituatie. Praktijken als het gebruik van opzetteugels (om het hoofd omhoog te dwingen), het vastbinden van de tong, dubbele hoefijzers (voor een sierlijke loop), oordoppen (om de stand van de oren te fixeren), elastieken (om de benen hoog te krijgen), staartbeugel (om de staart omhoog te krijgen) et cetera, schaden het welzijn van de paarden ernstig – en dienen geen enkel redelijk doel.
Specifieke regelgeving is noodzakelijk
Dier&Recht wil dat er zo snel mogelijk specifieke regelgeving komt voor het gebruik van hulpmiddelen en trainingsmethoden in de aangespannen paardensport. Bepaalde trainingsmethoden – en het gebruik en bezit van de attributen die daarbij horen – moeten strafbaar worden gesteld!
Tot het zover is, zou deze ‘sport’ verboden moeten worden! Teken nu de petitie voor meer regelgeving in de paardenhouderij.
