Terwijl de NVWA ten strijde trok tegen vegetarische kipstuckjes signaleren voedselproducenten juist dat er een enorme groeimarkt is voor plantaardige vlees- en zuivelvervangers. En dat laten zij zich geen twee keer zeggen.
De verwachting is dat het vlees- en zuivelverbruik in Europa en de Verenigde Staten steeds verder zal teruglopen. Dierlijke producten maken plaats voor duurzame, gezonde en diervriendelijke plantaardige alternatieven die vaak niet meer van ‘echt’ te onderscheiden zijn. De groeiende vraag naar vleesvervangers komt dan ook niet alleen van vegetariërs en veganisten maar met name van mensen die minder vlees willen eten, de flexitariers. Bovendien zijn de prijzen voor vleesvervangers vergelijkbaar met die van vlees terwijl de kosten veel lager liggen. Grote voedselproducenten willen dan ook een aandeel in deze groeiende markt en zijn van plan zowel de vleesliefhebbers als de vleesverminderaars te bedienen.
Beyond Meat, Impossible Foods en Hampton Creek
Afgezien van een aantal gevestigde koplopers zoals de Britse Quorn Foods en de Nederlandse Vivera, stapten vooral rond 2010 steeds meer jonge bedrijven in de plantaardige vlees- en zuivelvervangers. Sillicon Valley Bedrijven zoals Beyond Meat en Impossible Foods kwamen met innovatieve alternatieven voor de ontwikkeling van vlees, met een basis in soja, lupine of algen. Hampton Creek kwam rond dezelfde tijd met een mayonaise zonder eieren. Omdat deze hippe bedrijven zich met name richten op mensen die graag vlees en zuivelproducten eten streven ze ernaar de smaak en textuur van vlees, kaas en melk zo goed mogelijk te benaderen.
Rügenwalder Mühle
“Worst is de sigaret van de toekomst” Deze uitspraak is niet afkomstig van de veganistenbond maar van Christian Rauffus, directeur van de grootste Duitse worst en gehaktballetjesmaker Rügenwalder Mühle. In een interview met Spiegel Online vertelde Rauffus dat het imago van vlees er niet goed voor stond. De intensieve vleesindustrie is dier- en milieuonvriendelijk, vleesproductie is inefficiënt en kostbaar en veel vlees eten blijkt ook nog eens slecht voor de gezondheid. Het maken van vegetarische producten was dus een logische stap voor dit traditionele Duitse vleesbedrijf. Rügenwalder Mühle bracht in 2015 een eigen assortiment vegetarische producten op de markt en het succes overtrof al snel de verwachtingen. Het vleesbedrijf wilde in 2020 30% van zijn omzet uit vegetarische producten halen, maar al drie maanden na de introductie van vegetarische producten bleken vier van de tien bestverkochte producten vegetarisch. Rügenwalder Mühle maakt zijn vegetarische worsten met eiwit van vrije uitloop kippeneieren, raapolie en soja. En meer Duitse vleesverwerkers willen het marktaandeel dat ze met vlees verliezen, terugwinnen met plantaardige vleesvervangers. Ook PHW-groep, bekend van het merk Wiesenhof, en Duitslands grootste slachtconcern, Tonnies, ontwikkelden alternatieven voor vlees.
Unox (Unilever) en De Vegetarische Slager
Ook in Nederland doen plantaardige vleesvervangers het goed. Vorig jaar werkten Unox (Unilever) en De Vegetarische Slager samen voor de creatie van vegetarische ‘gehacktballetjes’ in satésaus. De samenwerking bleek een succes. De Vegetarische Slager en Unox sloegen dit jaar opnieuw de handen ineen en brachten gehacktballetjes in tomatensaus op de markt, gemaakt van onder andere tarwe en soja. Volgens de oprichter van De Vegetarische Slager, Jaap Korteweg, is dit een nieuwe mijlpaal. “Ons ideaal is om vleesliefhebbers te laten beleven dat ze helemaal niets hoeven te missen als ze het vlees een of meerdere dagen achterwege laten, daarom proberen we altijd de smaak van echt vlees te vangen en onderscheiden wij ons met een geheel nieuwe generatie vlees- en visvervangers.”
Tyson Foods
“Plantaardig vlees heeft een plaats op de toekomstige keukentafel”, aldus Tom Hayes, de CEO van Tyson Foods, het grootste Amerikaanse vleesbedrijf en de op een na grootste vleesverkoper ter wereld. In maart dit jaar zei Hayes op Fox Business dat vleesvervangers geen overwaaiende trend zijn. De vraag naar eiwitten neemt toe en omdat er niet genoeg vlees is om hieraan te voldoen zal de vraag naar plantaardige eiwitten alleen maar toenemen. Opmerkelijk omdat de vleesindustrie de toenemende belangstelling van de consument voor plantaardige producten over het algemeen niet erkend. Tyson Foods investeerde in een 5% aandeel in Beyond Meat. Daarnaast heeft het bedrijf een eigen investeringsfonds gestart waarmee ze 150 miljoen willen investeren in startups die zich richten op het ontwikkelen van vleesvervangers.
Zwanenberg Food Group
Ook Nederlandse vleesverwerker Zwangenberg Food Group signaleert de verschuiving van de consumptie van vlees naar plantaardige voedingsmiddelen en wil inhaken op de veranderende vraag en groeiende belangstelling naar plantaardige vleesvervangers. Aldo van der Laan, mede-eigenaar en directeur van het familiebedrijf stelt dat het voedingsmiddelenbedrijf simpelweg inspeelt op een onomkeerbare voedingstrend. Daarom verkocht het bedrijf eerder dit jaar zijn vleeswarentak en nam het de productiefabriek van Unox in Oss over. Op termijn moet 50% van de omzet van dit tot dusver traditionele vleesverwerkingsbedrijf uit niet-vleesproducten komen.
Nestle
Nestle produceerde al een eigen reeks plantaardige, eiwitrijke producten voor de Europese markt, de in Nederland ook wel bekende Garden Gourmet lijn. In september dit jaar kocht Nestle USA het Amerikaanse bedrijf Sweet Earth. Voor Nestle betekent de overname van deze producent van vleesvervangers een belangrijke stap in deze groeiende markt. De producten van Sweet Earth bevatten plantaardige eiwitten uit seitan, tofu en peulvruchten en zijn al te vinden bij meer dan 10.000 winkels in de Verenigde Staten.
Danone
Niet alleen voor plantaardige vleesvervangers, maar ook voor plantaardige zuivel is er groeimarkt. Het Franse bedrijf Danone verkreeg via een overname een aandeel het Belgische Alpro, een plantaardig alternatief voor traditionele zuivel dat ook volop verkrijgbaar is in Nederlandse supermarkten. Danone heeft grote plannen met Alpro. Bernard Derykckere, CEO van Alpro “Wij zijn de expert in plantaardige zuivel en samen met Danone gaan we ervoor zorgen dat de groei versnelt.” Alpro kan hiervoor terugvallen op het wereldwijde netwerk van Danone.
