Jaarlijks worden er in Nederland 500 miljoen broedeieren geproduceerd voor de vleesproductie, daarvan is 83 procent bestemd voor de export. Door de uitbraak van het coronavirus zijn er op dit moment minder vluchten om de pasgeboren kuikens te vervoeren. Miljoenen kuikens worden nu afgemaakt omdat ze niet vervoerd kunnen worden.
Het overgrote deel van de productiedieren en dierlijke producten in Nederland is bestemd voor de export. Dat geldt ook voor vleeskuikens en leghennen. Zo komt de helft van alle leghennen ter wereld oorspronkelijk uit Nederland. Dat de handel in eieren, kuikens en leghennen big business is, blijkt ook uit het feit dat diverse ondernemers uit de kippenindustrie terug te vinden zijn in de Quote 500.
Voor de dieren is er weinig positief nieuws: in deze industrie is er áltijd sprake van dierenleed, en roepen de maatregelen vanwege het coronavirus vragen op.
Zestig uur zonder eten of drinken
Om leghennen en vleeskuikens te fokken, houden we in Nederland moederdieren. Deze moederdieren leveren eieren voor de fok, hun kuikens krijgen ze nooit te zien. De eieren worden met tienduizenden tegelijk uitgebroed in broedmachines. Het uitbroeden van een ei duurt 21 dagen. Als de meeste eieren zijn uitgekomen, worden de kuikens verzameld en gesorteerd op geslacht. De haantjes zijn nutteloos voor de sector dus die worden gedood.
De resterende kippenkuikens worden gevaccineerd en op transport gezet naar bedrijven in binnen- en buitenland. Al deze tijd krijgen ze geen eten of drinken. Kuikens hebben een dooierzak mee uit het ei: daar zit voedsel en vocht in waar het diertje enkele uren van kan leven, maar niet veel langer. Toch kan het voorkomen dat een kuiken wel zestig uur (tweeënhalve dag) zonder eten of drinken zit!
Een rechter oordeelde in 2018 al dat kuikens binnen 36 uur na het uitkomen, voedsel en drinken moeten krijgen. Vooralsnog negeert de sector deze uitspraak. De kosten van een aantal kuikens dat overlijdt door uitdroging wegen niet op tegen de investering die nodig is om ze bijtijds te laten drinken. Minister Schouten geeft de sector maar liefst vijf jaar om de benodigde wijzigingen door te voeren! In de tussentijd worden miljoenen kuikens ongestraft verwaarloosd.
Logistieke problemen leiden tot ingrijpende maatregelen
Brancheorganisatie COBK (Centrale Organisatie Broedeieren en Kuikens) laat weten dat er onder normale omstandigheden maandelijks 1,7 miljoen kuikens per vliegtuig worden vervoerd. Door de uitbraak van het coronavirus zijn er op dit moment echter minder vluchten om de kuikens te vervoeren. Ook zijn de kosten van het luchtvervoer aanzienlijk gestegen.
Vrachtverkeer over de weg gaat wel door, maar dat kan niet alle transport door de lucht vervangen. De kippenindustrie is een constant proces van productie en verzending, er is geen tussentijdse opvang voor kuikentjes die niet op transport kunnen. Miljoenen kuikens worden nu afgemaakt omdat ze niet vervoerd kunnen worden. Ook is een deel van de broedmachines stilgezet zodat de embryo’s sterven. Om het aantal kuikens nog verder terug te brengen, wordt zelfs overwogen de hennen af te maken.
Ethische vragen
Dit roept tal van ethische vragen op. Is het doden van een embryo minder erg dan het doden van een kuiken? Is de huidige ruiming van het overschot erger dan wat er gebeurt onder ‘normale omstandigheden’ waarbij miljoenen pasgeboren haantjes worden afgemaakt omdat ze geen economisch nut hebben? De kippenkuikens treffen het niet veel beter. Ze zullen in hun korte leven nooit hun moeder kennen, nooit in de buitenlucht komen en nooit de zon voelen. Ze leiden een kort en treurig bestaan zonder enige vorm van plezier.
Risico’s voor de mens
Los van het dierenleed wordt het ook hoog tijd dat we de risico’s gaan erkennen van deze massatransporten. Vogelgriep en andere uitbraken van een zoönose liggen constant op de loer. Als je weet hoeveel dieren alleen al in de pluimveesector vanuit Nederland de wereld over gaan dan is het wachten op een volgende uitbraak. Leren we genoeg van deze corona-uitbraak, of moet het nog erger worden voordat we onze ogen openen?