Rashond
Berner sennenhonden lijden aan vreselijke erfelijke ziektes. Kanker komt vaak voor, in allerlei vormen. Verder lijden ze vaak levenslang pijn door gewrichtsaandoeningen en lopen ze grote kans op een levensbedreigende maagkanteling. Bovendien hebben ze het in de zomer vaak veel te warm door hun enorm dikke vacht.
Verhoogde kans op kanker
Veel Berner sennenhonden krijgen kanker, zelfs al op jonge leeftijd. Het gaat vaak om kwaadaardige tumoren die uitzaaien zoals maligne histiocytose of mastocytomen. Als de kanker is uitgezaaid, dan is de afloop meestal fataal.
Heupdysplasie, elleboogdysplasie en patella luxatie
Grote rassen hebben sneller last van deze gewrichtsaandoeningen, zo ook de Berner sennenhond. De hond heeft vaak dure operaties nodig. Desondanks slijten de gewrichten nog steeds erg snel waardoor het dier levenslang pijnstillers nodig heeft om het leven draaglijk te houden.
Gevaar voor maagkanteling
Net als bij Duitse herders komt maagkanteling veel voor bij Berner sennenhonden. De maag zwelt op en draait, de hond wordt sloom en braakt zonder dat er iets wordt uitgespuugd. De ingang en de uitgang van de maag zijn dan afgesloten. Als er niet snel wordt ingegrepen door een dierenarts, sterft de hond binnen enkele uren.
De meeste Berner sennenhonden worden door de vele erfelijke ziektes niet ouder dan zes jaar.
Geschiedenis
De van oorsprong Zwitserse Berner sennenhond stamt waarschijnlijk af van honden die met de Romeinen mee over de Alpen kwamen om de wacht te houden en het vee te drijven. Het waren zwarte, dogachtige honden, die zich mengden met de plaatselijke herdershonden. Er kwamen verschillende typen boerenhonden uit voort – grotere en kleinere, meer en minder dogachtig – die vrij veel overeenkomsten vertoonden. Ze werden Dürrbächlers genoemd, naar het dorpje Dürrbach in het kanton Bern. Eeuwenlang werden ze gehouden door boeren en herders. De selectie was streng: niet op uiterlijk, maar op werk en karakter. Een hond die niet voldeed, werd weggedaan of opgegeten. Men kon het zich niet permitteren zo’n hond te voeden.
De Dürrbächlers waren krachtige trekhonden, die huis en erf bewaakten, goed met vee werkten en geen jachtinstinct hadden. Dat alles maakte hen zeer gewild – ook in de stad Bern, waar veel behoefte was aan trekhonden. In de loop der tijd kwamen er echter andere rassen in de mode als werkhond, en in de tweede helft van de negentiende eeuw was de Dürrbächler bijna uitgestorven.
Franz Schertenleib uit het Zwitserse Burgdorf ging in 1892 op zoek naar de laatste exemplaren, en is daarmee gaan fokken. In 1902 werd de Dürrbächler voor het eerst tentoongesteld als apart ras. In 1907 werd de Schweizerische Dürrbachklub opgericht. In 1908 werd de naam ‘Dürrbächler’ veranderd in ‘Berner Sennenhund’ (Sennen zijn Alpenherders). In 1910 was er een speciale show voor Berner sennenhonden in Burgdorf. Er werden 107 Berners geshowd; 75 procent daarvan werd goedgekeurd als fokdier.
Tot zijn dood in 1933 hield Franz Schertenleib zich bezig met het fokken van deze honden. Zijn inspanningen hebben helaas niet kunnen voorkomen dat de Berner sennenhond van nu een ziekelijke hond is met een groot aantal erfelijke aandoeningen en een zeer korte levensverwachting.
Zeer hoog risico op erfelijke aandoeningen
In de (vak)literatuur worden nog meer erfelijke aandoeningen genoemd. Vaak bestaat hiervoor weinig bewijs of komt de aandoening in Nederland zelden voor, dan wel is het ongerief nihil. Deze aandoeningen worden hier voor de volledigheid wel getoond, maar krijgen een score nul.
(Neonatale) cerebellaire ataxie (dronkemansgang door aandoening kleine hersenen) (1) | CIDD |
Aortastenose (vernauwing van de hoofdslagader) (1) | CIDD |
Aseptische meningitis (hersenvliesontsteking, AM, SRMA) (3) | CIDD LICG, 2016 GI |
Chronische nieraandoening (langdurig nierfalen) (2) | BMDCGB, health survey, 2016 Onze Hond. Berner sennenhond. 2022. |
Colour dilution alopecia (kaalheid met verkleuring) (2) | CIDD Peelman LJ, 2009 |
Degeneratieve myelopathie (aantasting ruggenmerg) (3) | BroeckxBJG LICG, 2016 Orthopedic Foundation for Animals, 2011, DM |
Dystocia (moeilijke geboorte) (1) | Evans KM et al., 2010 |
Elleboogdysplasie - grote hond (aandoening elleboog) (8) |
" title="Gatignon J.,2010">Gatignon J.,2010 Baller L et al., 2012 Coopman F et al., 2014 Professionals Fokkerij, 2011 LICG, 2016 Orthopedic Foundation for Animals, 2014, ED SkogmoHK GI |
Entropion (naar binnen krullende oogleden) (3) | CIDD LICG, 2016 GI |
Epilepsie (5) | CIDD LICG, 2016 MCD Amsterdam, 2015, Epilepsie IDID GI |
Familiaire nieraandoening (vroeg verslechterende nieren) (HN Hereditery Nephritis) (1) | CIDD |
Hernia nuclei pulposi (uitpuiling tussenwervelschijf) (1) | GI |
Heupdysplasie - grote hond (ontwikkelingsstoornis heup) (10) | Boer Coopman F et al., 2014 CIDD Professionals Fokkerij, 2011 BP LICG, 2016 Ohlerth et al, 2019, CHD Orthopedic Foundation for Animals, 2014, HD IDID GI |
Histiocytair sarcoom (kanker van specifieke afweercellen, maligne histiocytose) (9) | Abadie J et al., 2009 CIDD LICG, 2016 Nielsen Onze Hond. Berner sennenhond. 2022. Padgett G. A. Peelman LJ, 2009 UU GI |
Histiocytoom (goedaardige kanker op hoofd, oren en/of ledematen) (2) | Nielsen IDID |
Maag-dilatatie-volvulus (maagdraaiing) (4) | Bell JS, 2014 BMDCGB, health survey, 2016 Evans KM et al., 2010 GI |
Maligne lymfoom (lymfeklierkanker) (2) | Comazzi et al, lymphoma, 2018 Klopfenstein et al, BMD, 2016 |
Mastceltumor (mastocytoom, kanker van specifieke afweercellen) (1) | LICG, 2016 |
Osteochondritis dissecans (OCD) (aandoening van het gewrichtskraakbeen) (1) | Ohlerth et al, 2016, OD |
Osteosarcoom (botkanker) (1) | Klopfenstein et al, BMD, 2016 |
Patella luxatie (losse knieschijf) (1) | Orthopedic Foundation for Animals, 2013, PL |
Portosystemische shunt (levershunt) (afwijking bloedstroom lever) (1) | Kummeling, 2019, PSS |
Progressieve retina atrofie (PRA) (voortschrijdende verslechtering netvlies) (2) | CIDD LICG, 2016 |
Pyometra (baarmoederontsteking) (2) | Jitpean S et al., 2012 LICG, 2016 |
Retinadysplasie, retinopathie (abnormale ontwikkeling netvlies) (2) | Chaudieu IDID |
Shaking puppy syndroom (1) | CIDD |
Von Willebrands ziekte (bloedstollingsziekte) (1) | Peelman LJ, 2009 |
Voorste-kruisbandlaesie ('voetbalknie') (2) | LICG, 2016 Post CJ, 2005 |